Ankara, İstanbul ve İzmir’de, Emek, Barış ve Demokrasi Güçleri, Bartın Amasra’daki maden faciasını protesto etti.
Birçok sivil toplum örgütü, sendika ve siyasi parti üyesi, sağanak yağışa rağmen Kadıköy İskelesi önünde açıklama yaptı. “Dün Soma, Ermenek; bugün Bartın. Kaza değil, cinayet” yazılı pankartın açıldığı eylemde, “Maden işçisi, köle değildir” sloganı atıldı.
“Artık yeter diyor, isyan ediyoruz” denilen açıklamada, “katliamın göz göre göre geldiği” dile getirildi.
İzmir’deki protestoda da, “Bilim ve tekniğin gereklerini uygulamak yerine, yaşanan kayıpları kader ve fıtrat olarak tanımlamak üretim ve kar hırsına kılıf bulmaktır. Buradan hükümete sesleniyoruz. Boşuna taziye mesajları, ziyaretlerle uğraşmayın. Çünkü biz biliyoruz o madeni mezarlığa çeviren sizsiniz” denildi
Kadıköy’de yapılan açıklama şöyle:
“İKTİDAR VE PATRONLAR KATLİAMIN SORUMLUSUDUR”
- Sayıştay ve Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu (TKİ) raporlarında kazı derinliğinin 300 metreyi geçmesi nedeniyle grizu riski olduğunun belirtilmesine rağmen kâr uğruna üretime devam eden iktidar ve patronlar bu katliamın sorumlusudur. Hazırlanan raporlara rağmen işçinin canını patronların kasalarından daha değersiz bularak göz yuman, denetlemeyen, engellemeyen bakanlık ve siyasal iktidar bu katliamın sorumlusudur. Çünkü bu memleketin normali, madencilerin kaderi hâline getirilmeye çalışılan ölümlerin önlenebilir olduğunu biliyoruz. Yıllardır defalarca dile getirdiğimiz, meydanlarda haykırdığımız, kader değil, fıtrat değil, kaza değil, cinayet sözü ne yazık ki 41 madencinin canıma mal olmuştur.
“KÂR AZALMASIN DİYE ÖNLEM ALINMIYOR”
- Daha fazla kâr için dayatılan ‘üretim zorlaması’ ve ‘verimlilik politikası’ sonucunda işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerinin göz ardı edilmesi, özellikle madencilik sektöründe büyük katliamlara yol açıyor. Metan gazının patlamaya neden olacak sınır değerleri aşmasının, bunun ‘gözden kaçmasının’ temelinde ‘üretim zorlaması’ vardır. Kamu madenciliğinde dahi bu zihniyetin yerleşmeye başlamış olması durumun vahametini Bartın’da bir kez daha göstermiştir. İnsan yaşamı için alınması gereken, aklın ve bilimin öğrettiği önlemlerin, sadece ve sadece maliyet artmasın, işçilerin söz hakkı olmasın, kârlarımız azalmasın diye alınmadığını biliyoruz. Tarihin en büyük iş cinayeti olan Soma’da bile tek tutuklu kalmadığının, 301 işçinin canının sorumlusu olarak kimsenin hesap vermediğinin, tek bir idarecinin bile görevden alınmadığının, iktidar sahiplerinden tek bir sorumlunun dahi istifa etmediğinin tanığıyız.
“AKP- MHP İKTİDARI KATLİAMA BİLEREK GÖZ YUMMUŞTUR”
- Öfkeliyiz çünkü; tarihinde çokça kitlesel iş cinayeti bulunan Türkiye Taşkömürü İşletmeleri’nde bunlardan ders çıkarılması gerekirken işçilerin insanca yaşam talebini kar hırsına kurban etmiş AKP- MHP iktidarı bu katliama bilerek göz yummuştur. Açlık, işsizlik, hayat pahalılığı, sömürü ile her anımızı cehenneme çevirenler, itiraz edenleri, eleştirenleri, karşı çıkanları baskı ve şiddet ile bastırmaya çalışanlar bu katliamın sorumlusudur. Şimdi bir kez daha, Soma’daki ve çalışırken ölen yüzlerce işçinin ahı yerde dururken, Amasra’ya giderek gösteri yapan, gerçek yüzlerini gizleyen, her zamanki maskelerini takan, fıtrat demagojileri yapanlar emekçileri kandırmaya çalışıyorlar. 41 madenci kardeşimizin canına mal olmuş bu ihmali örtmek için dezenformasyon yapmakla meşguller. Patlamanın nedeni konusunda tıpkı Soma’da yaşandığı gibi ‘trafo patlaması’ yalanının ifade edilmiş olmasını, gerçeğin örtülmeye çalışılmasını, aynı filmi izlemeyi kabul etmiyoruz.
“HER AY BİR SOMA’YI BİZE YAŞATANLARA TAHAMMÜLÜMÜZ KALMADI”
- Sadece madenlerde değil, tüm iş kollarında işçi sağlığı ve iş güvenliği sisteminin göçük altında olduğunu yıllardır söylüyoruz. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası ile işçileri piyasanın insafına bırakan bu düzenin değiştirilmesi gerektiğinin yıllardır mücadelesini veriyoruz. Hayatımızı cehenneme çeviren, ölülerimizin üzerinde şatafatlı saraylar, gökdelenler, yollar, madenler inşa edenlere, her ay bir Soma’yı bize yaşatanlara tahammülümüz kalmadı artık. Artık yeter diyoruz. Emeğimiz, haklarımız, hayatlarımız ve geleceğimiz için yeter diyoruz. Tüm işçileri, emekçileri, kendine insanım diyen herkesi sesini sesimize, gücünü gücümüze katmaya; artık yeter insanca yaşamak istiyoruz demek için harekete geçmeye çağırıyoruz. Herkesi daha fazla kâr için daha fazla kan dökmekten çekinmeyen bu vahşi sermaye düzenini yıkmak, emeğin ve özgürlüğün iktidarını kurmak için birlikte mücadele etmeye çağırıyoruz.”
İZMİR’DE “MADEN FACİASI” PROTESTOSU: “MADENİ MEZARLIĞA ÇEVİREN SİZSİNİZ”
İzmir’deki sivil toplum örgütleri, sendikalar, siyasi partiler, oda ve derneklerin oluşturduğu İzmir Emek ve Demokrasi Güçleri, Alsancak Türkan Saylan Kültür Merkezi önünde açıklama yaptı. Bartın’ın Amasra ilçesinde 41 işçinin hayatını kaybettiği maden faciası nedeniyle hükümete tepsi gösteren kalabalık “Kaza değil katliam”, Kar uğruna işçileri katledenler hesap verecek” yazılı dövizler açıp, “Gün gelecek devran dönecek AKP halka hesap verecek”, “Bartın’ın hesabı sorulacak” sloganları atarak, facianın sorumlularının cezalandırılmasını istedi.
“GRİZU PATLAMASI GERÇEĞİ KABUL EDİLMİŞTİR”
Emek ve Demokrasi Güçleri adına hazırlanan açıklamayı; TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu (İKK) Sekreteri Aykut Akdemir okudu.
Açıklama şöyle:
- 2019 yılı Sayıştay raporuna göre; Ocak’ta -236/-300 kotları arasında biri yarı mekanize diğeri manuel olmak üzere iki adet üretim panosu bulunmaktadır. Bunlara ilaveten -250/-350 kotları arasında da pano hazırlık çalışmaları sürdürülmektedir. Söz konusu patlamanın gerçek nedeni yapılacak incelemeler sonucunda ortaya çıkacaktır. Her olayda ortaya atılan trafo bahanesi başlangıçta burada da kullanılmaya çalışılmış, inandırıcı olmayacağı anlaşıldığında grizu patlaması olduğu gerçeği kabul edilmiştir. Ölümlerin nedeni, grizu patlaması sonucu oluşan yüksek sıcaklık ve şok dalgası nedeniyle yanma ve ortama yayılan karbonmonoksit gazından zehirlenmedir. TTK Tahlisiye ekipleri kurtarma çalışmalarını büyük bir özveriyle yürütürken, yer üstündeki kriz yönetimi organizasyonunda önemli aksaklıklara, madencilerin ailelerine bilgi verilmesinde eksikliklere, can kaybı sayısındaki belirsizliklere sebep olmuştur.
“FITRAT OLARAK TANIMLAMAK KAR HIRSINA KILIF BULMAKTIR”
- Bakan Dönmez’ in açıklamalarında -350 kotunda 5 işçinin mahsur kaldığı bildirilmiştir. Hazırlık kotunda yeterli güvenlik önlemi alınmadan 5 işçinin ne amaçla bulundurulduğu izaha muhtaçtır. Gaz izleme sistemi verilerine ulaşılamamıştır. Metan sensorünün kritik seviyede uyarı verip vermediği, verdiyse ne çeşit önlemler alındığı, uyarı vermediyse nedenlerinin incelenmesi gerekmektedir. Siyasetin bürokrasiye müdahalesi sonucu oluşan kadrolaşma, liyakatsiz atamalar ve mühendislerin yetki ve sorumluluklarının yeterli ve doğru belirlenmemiş olması; yukarıda sıralanan sayısız soruna neden olmuş ve ne yazık ki bu facia meydana gelmiştir. Madencilik bilim ve teknolojisi grizu patlamalarını önleyecek bilgi birikimine ve deneyimine sahiptir. Bu nedenle bu tip kazalar önlenebilir niteliktedir. Bilim ve tekniğin gereklerini uygulamak yerine, yaşanan kayıpları kader ve fıtrat olarak tanımlamak üretim ve kar hırsına kılıf bulmaktır.
“SORUMLULAR CEZALANDIRILANA KADAR VAZGEÇMEYECEĞİZ”
- Yeraltı kömür madenciliği bir kültürdür. Bu kültür geliştirilerek yaşatılmalıdır. Bunun için TTK ve TKİ gibi kamu kuruluşlarımız üretim yaparken aynı zamanda iş güvenliği ve mesleki eğitim anlamında okul görevi görmelidirler. Maden işletmelerinde denetim ve yönlendirme mutlaka maden mühendislerinin yetkisinde olmalıdır. Yaşanan bu kazanın hukuki ve cezai sorumlulukları geçmişte olduğu gibi birkaç maden mühendisine yüklenmemelidir. Maden mevzuatı; odağında insan ve doğa olan çağdaş bir yapıya kavuşturulmalı ve bunun için ulusal madencilik politikaları oluşturulmalıdır. Buradan hükümete sesleniyoruz. Sayıştay raporunu, bakan ziyaretlerini açıklayamadığınız gibi manipülasyoncu kriz masanızla bilgilere ulaşımı engellediniz, biliyoruz ki bundan sonra da doğru bilgilere erişimi engelleyeceksiniz. Boşuna taziye mesajları, ziyaretlerle uğraşmayın. Çünkü biz biliyoruz o madeni mezarlığa çeviren sizsiniz. Sizde bilin; kar hırsınız, denetimsizliğiniz, vurdumduymazlığınız sebebiyle hayatını kaybeden tüm yurttaşlarımızın kanı ellerinize bulaştı. Ve biz hayatını kaybeden, gençliklerini ve geleceklerini çaldığınız yurttaşlarımızın acısını yüreğimizde hissederek peşinizdeyiz. Tüm sorumlular cezalandırılana kadar da vazgeçmeyeceğiz.
BİR EYLEM DE ANKARA’DA
Gençlik Komiteleri, Bartın’daki maden faciasında yaşamını yitiren işçiler için Ankara’daki Madenci Anıtı önünde eylem yaptı.
Anıtın önünde yapılan konuşmada yaşamını yitiren madenciler için baş sağlığı dilenerek şu ifadelere yer verildi:
- Bartın’da yaşanan patlamanın kaza değil katliam olduğunu söylüyoruz. Defalarca uyarılmasına, işçi sağlığı ve iş güvenliği tedbirlerine uymadığı için hakkında ceza bile kesilmesine, madenciler defalarca can güvenliğinden endişe ettiklerini ifade etmesine, sadece son bir ayda vekil, bakan, Sayıştay ziyaretleri yapılmasına rağmen madende can güvenliğini sağlamak için gerekli önlemler alınmamıştır. Buna her yerde cinayet denir. Soma’da ve Ermenek’te ne yaşandıysa Bartın’da da aynısı yaşanmıştır. İşçilerin canı ucuz bir kalem olarak üretim maliyeti içinde hesaplanarak, siyasi bağlantılar yoluyla denetimden kaçarak, göz göre göre gelen katliama ‘olursa olsun’ denilerek hareket edilmiştir.