ABD Ekim tarım-dışı istihdam raporunda işsizlik oranının yükselmesinden sonra, küresel fonların risk iştahı yerine geldi. Fed’in 2023’de faiz artırımlarını sonlandıracağı beklentisi yanında, Çin’in yakında iktisadın geniş bölümlerinde üretim kaybına neden olan “Sıfır Covid-19 Vakası” siyasetini esneteceği haberleri iyimserliği besliyor.
Türkiye’nin de dahil olduğu Gelişmekte Olan Piyasalarda (GOP, Ülkeler = GOÜ) hareket Wall Street’ten evvel başladı. Bir çok uzman, yaklaşmakta olan küresel resesyonun büyük ölçüde Gelişmiş Ülkelerin sorunu olduğunu tez ediyor. GOÜ’de parasal sıkılaştırma Fed ve AMB’dan takriben bir yıl evvel başladı, yani yakında faiz artırımları sona erecek.
International Institute for Finance’e nazaran, Ekim’de GOP’a net $9.2 milyar sıcak para girdi. Çin’den ise yüklü ölçüde (aylık $18 milyar) para çıkışı devam etti. Yılbaşından bu yana Çin’den büyük kısmı bono-tahvil pazarından olmak üzere $100 milyardan fazla yatırım kaçarken, yuan dolara karşı %12 bedel kaybetti. Çin borsaları GOP içinde performans bazında en tabanlarda seyrediyor.
Ekim’de Çin hariç Asya $5.6 milyar, Latin Amerika $2.6 milyar, bizim bölgemiz sayılan Orta ve Doğu Avrupa ise $2.3 milyar sıcak para cezbetti. Afrika ve Orta Doğu mali piyasalarından para kaçarken, Türkiye’de artık çıkacak sıcak para kalmadı. Hükümet ve TCMB tarafından izlenen akla ziyan iktisat siyasetleri devam ettikçe de, taze para girişi imkansız.
Öte yanda, ana muhalefet başkanı Kemal Kılıçdaroğlu Londra’da $5 trilyon yöneten fonlarla görüştü. Kılıçdaroğlu kendisi ve Altılı Masa iktidara gelirse, Türkiye’ye yüksek ölçüde uzun vadeli ve etrafa saygılı finansal yatırım akacağını savunuyor.
Ekim’de en fazla sıcak para cezbeden ülke ise sıkı para siyaseti ile tanınan ve yüksek seyreden emtia fiyatları sayesinde ihracatı patlayan Brezilya oldu.
Uzmanlar GOP’a akımların devam edip etmeyeceği konusunda fikir ayrılığı içinde. Bir kısım, çok ucuz kalan değerlemeler ve 2023 yılında GOÜ’in Gelişmiş Ülkelere göre daha süratli toparlanacağı tezine güvenerek, GOP’ta ek durum alınmasını öneriyor. Karşı kamp ise dolar ve ABD tahvil faizleri yükseldiği sürece, GOP’da yatırımı riskli buluyor.
Morgan Stanley: 2023 Çin varlıklarının yılı olacak
Enflasyon seçim kaybettirir! Döviz kredisi bulamayabiliriz & ABD seçimleri | Atilla Yeşilada
SP Küresel – JP Morgan: Dünya iktisadı resesyon çıkmazında